Cố Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng gia nhập hàng ngũ Đảng Cộng sản Việt Nam khi 23 tuổi, vừa tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Hà Nội. Gần 6 thập kỷ kể từ đó, ông cống hiến trọn vẹn cho sự nghiệp của Đảng và dân tộc, với khát vọng bền bỉ xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng luôn trăn trở với công tác tư tưởng của Đảng, coi trọng tổng kết thực tiễn để bổ sung, hoàn thiện lý luận về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Kho tàng nghiên cứu của ông đã được thể hiện trong 35 đầu sách, cụ thể hóa tư tưởng Hồ Chí Minh thời kỳ đổi mới về đầy đủ các lĩnh vực: Xây dựng chủ nghĩa xã hội, phòng chống tham nhũng, bảo vệ Tổ quốc từ sớm từ xa, ngoại giao, văn hóa, Quốc hội… xây dựng bộ máy trong sạch
Nổi bật trong số đó là cuốn Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam ra mắt năm 2022, nêu hàng loạt vấn đề mang tính hệ tư tưởng như: Chủ nghĩa xã hội là gì? Vì sao Việt Nam phải lựa chọn con đường xã hội chủ nghĩa? Làm thế nào và bằng cách nào để từng bước xây dựng được chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam? Thực tiễn công cuộc đổi mới, đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam thời gian qua có ý nghĩa gì và đặt ra vấn đề gì?
Theo Tổng bí thư, xã hội chủ nghĩa là nơi sự phát triển thực sự vì con người, phát triển kinh tế đi đôi với tiến bộ và công bằng xã hội; xã hội nhân ái, đoàn kết, tương trợ lẫn nhau, hướng tới các giá trị tiến bộ, nhân văn. Sự phát triển phải bền vững, hài hòa với thiên nhiên để bảo đảm môi trường sống trong sạch cho các thế hệ hiện tại và tương lai. Hệ thống chính trị phải đảm bảo quyền lực thực sự thuộc về nhân dân, do nhân dân và phục vụ lợi ích của nhân dân.
Để đất nước đạt được mục tiêu đó, ông nhiều lần nhấn mạnh vai trò lãnh đạo của Đảng và công tác xây dựng Đảng có ý nghĩa then chốt. Chủ nghĩa cá nhân cần được quét sạch và mỗi đảng viên phải xem “danh dự mới là điều thiêng liêng nhất”.
Với tư tưởng đó, ngay lần đầu nhậm chức Tổng bí thư năm 2011, một trong những cải cách đầu tiên được ông khởi xướng là đổi mới công tác xây dựng Đảng. Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá 11 đã ban hành Nghị quyết riêng về “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” . Trong đó, nhiệm vụ trọng tâm được đặt ra là ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong Đảng.
“Cán bộ, đảng viên, nhân dân và dư luận xã hội bức xúc nhất là tình trạng tham nhũng, bè phái, cục bộ, lợi ích nhóm ở một bộ phận đảng viên có chức, có quyền, cả trong một số cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nước, đương chức, hoặc thôi chức”, ông thẳng thắn nêu thực trạng tại Hội nghị cán bộ toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết trung ương 4 năm 2012 với sự tham dự của hơn 1.000 đại biểu trên cả nước.
Kể từ đó, Tổng bí thư trở thành “lá cờ đầu” trong chiến dịch làm trong sạch bộ máy. Năm 2013, Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng chính thức ra mắt, do Tổng bí thư làm Trưởng ban. 9 năm sau, theo chủ trương từ Trung ương, mỗi tỉnh tự thành lập một Ban chỉ đạo riêng, phong trào phòng, chống tham nhũng đi đến tận cấp cơ sở.
Với phương châm “giữ lò nóng để giữ lòng dân”, công cuộc phòng chống tham nhũng (còn gọi là chiến dịch đốt lò) được triển khai trên tinh thần “không ngừng nghỉ, không có vùng cấm”.
Tổng bí thư từng nhiều lần tâm sự, xử lý cán bộ là điều không ai mong muốn, song tham nhũng là một trong những nguy cơ đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ, nên phải làm vì sự nghiệp chung. Đây là “cuộc đấu tranh chống giặc nội xâm”, “xử một vài người để cứu muôn người”, đồng thời cảnh tỉnh, răn đe những cán bộ đang có ý định vi phạm.
Trong 10 năm ông làm Tổng bí thư (2012-2022), Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các cơ quan tham mưu của Đảng đã ban hành hơn 250 văn bản về xây dựng, chỉnh đốn Đảng và phòng chống tham nhũng, cùng hàng loạt quy định nhằm xây dựng chuẩn mực đạo đức cách mạng với cán bộ, đảng viên trong thời đại mới.
Loạt đại án tham nhũng lớn nhất từ trước đến nay bị phanh phui. Giai đoạn 2012-2022, trong 2.740 tổ chức đảng, hơn 167.700 cán bộ, đảng viên bị kỷ luật (7.390 do tham nhũng). Trong 170 cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý bị kỷ luật, có 4 ủy viên, nguyên ủy viên Bộ Chính trị, 29 ủy viên, nguyên ủy viên Trung ương, 50 sĩ quan cấp tướng trong lực lượng vũ trang. Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã phá bỏ quan niệm “bất khả xâm phạm” đối với cán bộ cấp cao, thắp lên ngọn lửa trong “chiếc lò” diệt trừ tham nhũng.
Nỗ lực xây dựng bộ máy trong sạch của ông không chỉ để lại dấu ấn trong nước, mà còn được bạn bè quốc tế ghi nhận. Trong điện chia buồn với Việt Nam, lãnh đạo Lào ca ngợi Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cống hiến hết tâm sức và trí tuệ cho công cuộc đổi mới, xây dựng, chỉnh đốn Đảng vững mạnh, trong sạch, trong đó có công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, đưa Việt Nam không ngừng phát triển, nâng cao vị thế trên trường quốc tế. Trong cuốn Niềm tin yêu của nhân dân trong nước và bạn bè quốc tế dành cho Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng bày tỏ sự hoan nghênh nỗ lực chống tham nhũng và thúc đẩy quản trị tốt của Việt Nam.
Chiến dịch “đốt lò” kéo dài hơn một thập kỷ cho thấy sự kiên định, bền bỉ trong đường lối lãnh đạo của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng. Dù vậy, PGS Nguyễn Trọng Phúc, nguyên Viện trưởng lịch sử Đảng, cho rằng đây mới là một phần nhỏ khối di sản khổng lồ về lý luận của ông, nhằm mục tiêu thúc đẩy nhận thức về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội.
“Nhớ về Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng, nhiều người chỉ nhắc đến ‘đốt lò, chống tham nhũng’ là không toàn diện, không phản ánh đầy đủ sự cống hiến của ông. Chống tham nhũng chỉ là một phần việc trong xây dựng, chỉnh đốn để làm cho Đảng trong sạch, vững mạnh hơn. Công cuộc chống suy thoái về tư tưởng chính trị mới của Tổng bí thư mới là căn bản”, ông Phúc nói.
Theo ông, Tổng bí thư luôn coi cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực ở quy mô lớn là việc làm cấp thiết. Ông muốn chống hiện tượng tha hóa, hư hỏng của cán bộ, bởi trong Đảng mà suy thoái tư tưởng chính trị, mất lý tưởng, xa rời con đường cách mạng sẽ dẫn đến nguy cơ mất Đảng, mất chế độ.
“Nếu làm được những gì Tổng bí thư gây dựng, chúng ta sẽ có một đội ngũ cán bộ trong sạch, có đạo đức, tận tâm phục vụ và người hưởng lợi chính là nhân dân”, GS Phúc nhấn mạnh.
Nguồn: Vnexpress